YSK seçimi ne zaman iptal eder seçim iptali şartları neler?

Türkiye 31 Mart'ta sandık başına gitti ve oyunu kullandı.  Merakla resmi olmayan seçim sonuçları beklenirken  43 milyon 651 bin 815 seçmenden 1 milyon 395 bin 233'ünün oyunun geçersiz sayıldığı iddia edildi. Birçok il ve ilçede tansiyon birden yükseldi. 

31 Mart yerel seçimlerinden sonra başta İstanbul ve Ankara olmak üzere birçok şehirde geçersiz oyların yeniden sayılması için itirazlarda bulunuldu.

Anadolu Ajansı İstanbul'da geçersiz oy sayısını 290 bin 394 olarak açıkladı. Ankara'da da geçersiz oyların yüz binin üzerinde olduğunu iddia edildi. Bu yüzden sonuçların açıklanmasının hemen ardından itirazlar da gecikmedi YSK harekete geçti. 

Oy tartışmalarının gündemi böylesine işgal ettiği son günlerde seçimlerin hangi durumlarda iptal edildiğini, oy pusulaların hangi durumlarda geçersiz sayıldığını sizler için araştırdık.

Peki seçimin kaderini değiştiren bir oy nasıl geçersiz sayılır?
Yüksek Seçim Kurulu'na göre bir oyun geçersiz sayılabilmesi için aşağıdaki nedenlerden sadece birinin oluşması yetiyor.

- Oy pusulasının tamamının yırtılması

- Pusulaya, ''Tercih'' veya ''Evet'' mührü dışında, herhangi bir yerine imza atılması, işaret veya parmak izi konması veya yazı yazılması,
- Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış 'tercih' veya 'evet' mührü basılan oy pusulaları.

- Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim çevresi için düzenlenmiş oy pusulaları.

- Tüm oyların tek bir zarfa konulmaması ve zarfta oy pusulasının dışında başka bir şeyin bulunması
- Oy pusulasının sandık kurulunun verdiği renk ve biçimde olması ve "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı bulunmayan kağıttan imal edilmesi

- Pusulanın üzerinde YSK amblemi, ilçe seçim kurulu mührü, sandık kurulu mührü yer almaması

Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş oy pusulaları.

– Pusulada yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar, harfler, sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş birleşik oy pusulaları.

Peki hangi oy geçerli sayılıyor?

-Her leke oyu geçersiz kılmıyor
Kullanılan oylarda oluşan bazı sorunlar ise pusulaların geçerliliğini yitirmesine neden olmayabiliyor.

Bu durumların başında oy zarflarının sayımı sırasında yaşanan kazalar bulunuyor.

Örneğin oyların okunması sırasında yırtılması oyun iptaline neden olmuyor.

- Lekeli bir zarf bulunduğunda bu lekenin özel olarak konup konmadığı anlaşılamıyorsa oy geçerliler hanesine yazılıyor. Oy mührünün pusulanın başka bir yüzüne iz bırakması, adayları ya da partileri ayıran çizgilerin üzerine taşması -başka bir siyasi parti veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla, yine geçerli kabul ediliyor

- Eğer sandık kurulları oy pusulalarının arkasının ihmal nedeniyle mühürlenmemiş olması da oyun geçerliliğini yitirmesi için yeterli bir neden değil.

Ayrıca aynı zarfta bulunan pusulalardan birinin geçersiz olması, diğerlerini etkilemiyor.